Duygu Erdoğan – İlk Evim İlk İş Yerim sosyal konut projesi ile dar gelirli vatandaşlar için hükümet tarafından konut hamlesi yürütülürken, konut ihtiyacına özel sektörden de destek bir model önerisi geldi. Devletin mülkiyetindeki arsalarda erişilebilir konut geliştirilmesini esas alan bir yol haritası hazırlayan özel sektör, bu arsalarda konut geliştirerek, devletin regülasyonunda vatandaşlara kiralamayı öneriyor. Bu kiralama modelinde kiraların 2 kişinin çalıştığı bir hanede, harcanabilir hane gelirinin yüzde 30’una denk olması planlanıyor.
Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) tarafından 17’ncisi gerçekleştirilen Gayrimenkul Zirvesi’nde bir araya gelen gayrimenkul sektörü, son gelişmeleri ve gelecek vizyonunu gündemine aldı. Zirvede gerçekleştirilen ‘Erişilebilir Konutlar’ panelinde vatandaşlar için devletin regülasyonunda bir kiralık konut önerisi getirildi. Zirvede modelin detaylarına ilişkin önerilerini anlatan GYODER Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kalyoncu, dernek olarak ‘Erişilebilir Konut Komitesi’ kurduklarını belirterek, “Sektörde çok net görebildiğimiz bir rakam var, o da ruhsat sayıları. Normalin yüzde 30’una düştüğünü gördük. Bu noktada üretmemiz gerektiğini, üretmenin önündeki engelleri bertaraf etmemiz gerektiğini dile getirdik. Gayrimenkul geliştirmede maliyetin yarısını arsa oluşturuyor. Arsanın yüzde 50 olduğu bir denklemde biz şu anda tıkanmış durumdayız. Dünyanın gelişmiş ülkelerinde böyle bir oran yok. Bizim modelimiz de buna dayanıyor” diye konuştu.
‘Maliyet inecek’
Önerdikleri modelde geliştirme sürecinde yüzde 50 olan arsa payını sıfıra indirdiklerini vurgulayan Kalyoncu, bu şekilde maliyeti de yarıya indirdiklerini söyledi. Mehmet Kalyoncu, şöyle anlattı:
“Fonlama, konut kredisi tarafından oluşturuşması gereken kaynak maliyetini yarıya indiriyoruz. Bu ancak devletin arsalarını bu maksatla değerlendirme kararı almasıyla mümkün. Bu modeli mart ayında ilgili bakanlıklara ve kurumlara sunduk. Herkes için yeni bir model. Türkiye’de hiçbir gayrimenkul geliştiricisi kiralama maksatıyla konut geliştirmiyor. Kiralamanın yıllık ya da 3-5 yıllık değil uzun vadeli kontratlarla yapılmasını öneriyoruz. Kiracıyı da rahat hissettirmek önemli. Kamu-özel işbirliği modeli geliştirilirse, devlet yıllık bir kira tarifesi yayınlayabilir.”
‘Kredi imkanı olmalı’
Yatırımların geri dönüşünün 15 yılı bulacağını ifade eden Kalyoncu, “Tabii bu vadelerde bir kredi imkanı sunulması gerekir” dedi. Açıklanan sosyal konut projesinin etkilerinin hemen görüldüğünü kaydeden Kalyoncu, “Biz diyoruz ki sadece devlet değil bizim sektörümüz de bu işe girsin. Kapasitenin yüzde 70’ini kullanmıyoruz. Şu anda Türk gayrimenkul geliştiricileri Türkiye’de arsa stoku bulamadıkları için İngiltere, Portekiz, Miami, Kanada ve Almanya’da gayrimenkul geliştiriyorlar. Konuyu sektör temsilcilerimizle de görüştük. Sektör temsilcilerimiz de belli yaşa gelmişler, kazandıklarını topluma geri vermek istiyorlar” şeklinde konuştu.
Kalyoncu, inşaatların çok hızlı yapılabileceğini, model başlarsa konutların 1-1.5 yıl içinde inşa edilebileceğini belirterek, “3’üncü yılına gelindiğinde bu modelde 100 bin de üretilebilir, 300 bin de 500 bin de üretilebilir. Ancak arsa bulmak önemli. İstanbul’da arsa yok” dedi.
Gayrimenkulde 4T vizyonu izleniyor
“Rota Yeniden Oluşturuluyor” mottosuyla düzenlenen 17. GYODER Gayrimenkul Zirvesi’nde, GYODER’in ana vizyonu olan 4T; Tabiat, Toplum, Teknoloji ve Tasarım konularındaki gelişmeler paylaşıldı. Gayrimenkul Zirvesi kapsamında yeni projeler de açıklandı. Bunlardan biri YTÜ Rektörü Prof. Dr. Tamer Yılmaz ve GYODER PropTech komitesi Başkanı Dr. Mehmet Sakin’in anlatımıyla GYODER ve Yıldız Teknik Üniversitesi işbirliği ile hayata geçirilecek GYODER Start Up House&PropTech Hub projesi oldu. Proptech pazarını desteklemek, sınır ötesi işbirlikleri ile büyütmek ve finansmana erişimi kolaylaştırmayı hedefleyen proje, gayrimenkul sektörünün teknoloji katmadeğerini ortaya çıkaracak. Ayrıca GYODER, Türkiye Belediyeler Birliği ile işbirliğine giderek, şehirlerin geleceği açısından önemli bir sivil inisiyatifi de hayata geçireceğini zirvede duyurdu.