Geçtiğimiz günlerde TÜİK, 2022 yılı mayıs ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) sayılarını açıkladı. Üretici enflasyonu yüzde 132.16 artarak, rekor seviyeye yükseldi. Kelam konusu artış Mart 1995’ten bu yana kaydedilen en süratli yükseliş oldu. Öte yandan TÜİK’in unsur sepeti fiyat listesini yayımlamaması, hesaplamayla ilgili soru işaretlerini artırdı.
Gazetemiz müellifi ve Enflasyon Araştırma Kümesi (ENAG) yöneticisi Prof. Dr. Veysel Ulusoy, bugünkü köşe yazısında TÜİK datalarına ait, ‘Saklanan yanlış data çok dava çeker’ başlıklı bir yazı kaleme aldı.
Yazısında ülke iktisat siyasetlerinin sağlıklı ve anlaşılır data üzerine kurulduğuna dikkat çeken Ulusoy, “Temel olarak para siyaseti ve maliye siyaseti içinde bir cadı kazanı misali etkileşime giren ekonomik ve başka alandaki dataların gözlenerek taraflarının belirlenmesi iktisadın izlediği yola da ışık tutar” dedi.
Bu durumun yalnızca hükümetin aldığı kararları etkilemediğine değinen Ulusoy, tüketici ve firmaların günümüz ve gelecekteki tüketim, tasarruf ve yatırım davranışlarını da etkileyeceğine dikkat çekti.
Ulusoy’un yazısının ilgili kısmı şöyle:
“Daha iki gün evvel açıklanan tüketici ve üretici fiyat değişimleri yani enflasyon oranları ile ilgili bu kapsamda gelişmeler var. Gelişme derken bunu olumlu tarafa çekmeyelim çabucak. Öncelikle enflasyon oranlarını irdeleyelim. Tüketici fiyat endeksi dediğimiz halkın her an her yerde karşılaştığı fiyatlardaki değişim oranı resmi datalara nazaran mayıs ayında yüzde 3 değil 2.98 arttı ve yıllıkta yüzde 73’ü geçti.
Karar vericilerin karar verip sunduğu bu resmi (!) data iktisat alanında uzman olan herkesi şaşırttı diyebiliriz. Halkı da bu uzmanlar sınıfına koyduğumuzda, bizi yönetenler hariç tüm toplumun bilgi sunumunu şaşkınlıkla izlediğini vurgulayabiliriz.
Üretici yani toptan eşya fiyatlarındaki artışı kimse tartışmasa da aylık olarak yüzde 8, yıllık olarak da yüzde 130’un üzerinde gerçekleşmiştir. Temelinde önümüzdeki gün ve aylarda enflasyon ve hayat pahalılığının büyük fotoğrafının görüldüğü yer de tam burasıdır. Başka bir tabirle, üretici fiyatları eninde sonunda raflara teğe bir yansıyacaktır.
ASLINDA YANSIDI FAKAT BİZDEN SAKLIYORLAR… YA DA SAKLADIKLARINI ZANNEDİYORLAR
Aslında yansıdı ancak bizden saklıyorlar… Ya da sakladıklarını zannediyorlar. İşte tam da bu acemi saklama marifetinin toplumsal maliyetini ele almak gerekiyor artık…
Enflasyonu olduğundan düşük göstermek ve sunmak öncelikle bir etik problemdir. Bunun bir adım ötesindeki açıklamaya nazaran ise insanların emeğini çalmaktır.
ARTIK BU SANAL HIRSIZLIĞI YÜKSEK SESLE DİLLENDİRMEK GEREKMEKTEDİR
Hayatımız uzunluğu aslında kısıtlı çalışma olanaklarına/zamana sahip bireyler olarak yaptığımız ve yapacağımız tasarruflarla gelecek kurma hayalinin bir avuç karar verici ve çıkar kümesi tarafından talan edildiği ender periyotlardan birini yaşıyoruz. Bu sanal hırsızlık o kadar açık ve seçik yapılıyor ki halk yoksullaşırken bir yapı/grup inanılmaz boyutlarda servet birikimi yapıyor.
Kelam konusu yoksullaşmanın tüketim kümelerine nazaran saklanması emeliyle, TÜİK aldığı bir kararla artık enflasyon sepetindeki husus (ürün) fiyat düzey ve değişim oranlarını artık bizden gizleyecek. Esasen sanal hırsızlığın bir göstergesi olan yanlış ve aldatıcı bilgi olgusu ortadayken, dataların saklanması da bu sürecin tuzu biberi olmuştur.
TÜİK SAKLAYACAK…
Öteki bir sözle ne kadar fakirleşeceğimizin göstergelerini artık TÜİK saklayacak, bize sunmayacak.
Hal böyleyse, Enflasyon Araştırma Grubu’na (ENAGrup) toplumsal bir vazife daha düşüyor. Kümenin yöneticisi olarak sepetteki birçok husus yani eserin fiyat değişimlerini halka sunacağımızı söz etmek isterim.
Çok değerli bir vurgu yaparak TÜİK’i halka/ülkeye vereceği ziyan konusunda uyaralım… Arjantin ve Yunanistan istatistik ofislerinin geçmişte misal aldatıcı ve yanlış bilgi sunumundan kaynaklı olarak birçok ulusal ve memleketler arası davanın açılma mümkünlüğü şu an karşımızda bizi bekliyor. Finansal yatırımcıdan, kamudan hafriyat işi alan müteahhide, çalışandan emekliye kadar her kesim uğradığı ziyanları tazmin etmek için sırada bekliyor”