MİTHAT YURDAKUL/ NAMIK DURUKAN Ankara – Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Milliyet’e özel açıklamalarda bulundu. Enflasyonla mücadelede sert fren yerine kademeli inişi öngördüklerini belirten Nebati, enflasyonla ilgili parametrelerin olumlu yöne döndüğünü ifade ederek, “Enflasyonla mücadelede çok geleneksel politikalarla hareket eder, çok sert bir şekilde frene basarsanız bizim övündüğümüz ihracat, üretim, yatırım ve istihdam artışını engellemiş oluruz. Maliyetler düşmeye başladı. Gıda başta olmak üzere emtia fiyatlarında düşme var” dedi. Marketlere “indirime devam” çağrısı yapan Nebati, TBMM gündemindeki 15 yıl vadeli konut finansman modelinin, zamanla 30 yıllık mortgage’e dönüşebileceğini söyledi. Faiz eleştirileri konusunda muhalefete yanıt veren Nebati, “Buradan Ali Babacan’a, Faik Öztrak’a, Erhan Usta’ya, Bilge Yılmaz’a çağrıda bulunuyorum. Ekonomide ithalata bağımlı, üretimi bir yana iten, IMF’den borçlanmayı planlayan, sıcak paraya bağımlı bir planınız varsa bunu açıklayın?” diye konuştu.
Milliyet’in sorularını yanıtlayan Nebati, gündeme ilişkin şu açıklamalarda bulundu:
SERT FREN İSTİHDAMI ENGELLER: Enflasyonla çok sert mücadeleyi dünya ülkeleri gibi yapmıyoruz. Çünkü insan odaklıyız. Enflasyonla mücadelede çok geleneksel politikalarla hareket eder, çok sert bir şekilde frene basarsanız bizim övündüğümüz ihracat, üretim, yatırım ve istihdam artışını engellemiş oluruz. Kış aylarına rağmen işsizlik aynı seviyede devam ediyor. Bu bizim politikalardan kaynaklanıyor. Tersine bir politika işsizliğin yüzde 13-14’lere çıkması gibi bir sonucu doğurur. İnsan odaklı bir yönetim buna izin vermez. Enflasyonla ilgili kademeli geçişi öngörüyoruz. OVP’deki yüzde 25’lik hedefe ulaşacağız. Geçen yıl ve bu yıl enflasyonun çok çok üzerinde asgari ücret ve memur, emekli maaşlarını artırdığımız için bunun enflasyon üzerinde baskısı oluyor. Bu yıl o baskı da yok. Ondan sonraki yıl aşağıya, sonraki yıllarda da tek haneli enflasyon elbette hedefimiz.
MARKETE GİDEN ‘NİYE ARTIRIYORSUNUZ’ DİYECEK: Aralık ayında TÜFE’nin düşmesi, ÜFE’nin 100’lü rakamların altına düşmesi, enflasyon konusundaki beklentilerin kırılmasına neden oldu. Şimdi öyle bir döneme girdik ki, bütün bu parametreler olumlu yöne döndü. Döviz stabil, Türkiye’nin makroekonomik gerçekleriyle uyumlu bir halde gidiyor. Yurtdışından artık yüksek enflasyon ithal etmiyoruz. Maliyetler düşmeye başladı. Gıda başta olmak üzere emtia fiyatlarında düşme var. Konteyner fiyatları 15-18 bin dolarlara çıkmıştı, tekrar aşağıya indi. Petrol fiyatları 85-90 dolar bandında gidiyor uzun süredir. Doğal gaz fiyatları 700 dolar seviyesine inmiş durumda. Bütün bunlar Türkiye’ye olan enflasyon baskısını hafifletti. Aralık ayında enflasyon artışındaki hız da düştüğü için enflasyonun düştüğünü hisseden üreticide de tüketicide de, ‘enflasyon geçen seneki gibi bizi rahatsız edecek şekilde artmayacak’ beklentisinin oluşmasına neden oldu. Şimdi vatandaş markete gittiğinde fiyatlardaki aşırı oynaklık onu rahatsız eder. ‘Kardeşim enflasyon yok, niye artırıyorsunuz’ diye itirazda bulunacak, bulunacağız.
MARKETLERE ‘İNDİRİME DEVAM’ ÇAĞRISI: Marketlerde gıda fiyatlarını bir kısmı sabitliyor, bir kısmı indirim yapıyor, bir kısmı belli sürelerle ilgili teminatlar vermeye başladı. Giyim, ayakkabı sektöründe indirimler başladı. İndirimlerin devamını bekliyoruz. Ama indirimleri yaparken tedarikçilerinizi, üreticilerinizi boğacak şekilde değil, herkesin elini taşın altına koyacağı, ‘ben de bu ülkeye katkı sağlamak istiyorum’ dürtüsüyle yapması lazım.
YAPILANDIRMA SON OLMALI: Zamanında ödeyenleri kızdırmamak lazım. Ödeme alışkanlığını bozmamak lazım. Bence artık bu son kez olmalı. Dedim ki, ‘Bu yapılandırmaları Anayasa’ya koyabilsek, çünkü zamanında ödeyenlere haksızlık ediyoruz’. Sonuçta şöyle de bir gerekçemiz var: 2020 salgın dönemiydi. 2021 toparlanma derken 2022’de savaş çıktı. Yüksek enflasyon geldi. Türkiye Cumhuriyeti’nin yapması gereken ne varsa bu da son noktası.
PLANINIZ VARSA AÇIKLAYIN: Ülkemizde üretimi istihdamı önceliyorsak, vatanımızı seviyorsak, faizin kesinlikle artmaması lazım. Buradan (DEVA Partisi Başkanı) Ali Babacan’a (CHP Sözcüsü) Faik Öztrak’a, (İYİ Parti Grup Başkanvekili) Erhan Usta’ya, (İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı) Bilge Yılmaz’a çağrıda bulunuyorum. Ekonomide ithalata bağımlı, üretimi bir yana iten, IMF’den borçlanmayı planlayan, sıcak paraya bağımlı bir planınız varsa bunu açıklayın. Niye paylaşmıyorlar? Niye gizliyorlar?
‘Konutta 30 senelik mortgage yolu’
Geçen yıl hem maliyetler hem talep arttı. Son birkaç aydır emlakla ilgili olağanüstü çıkış-inişler yok. Daha stabil gidiyor. Verdiğimiz KGF ile önümüzdeki süreçte özellikle mahalle arasındaki üreticileri destekler nitelikte adımlar atıyoruz. Aslında toplumun ihtiyacını karşılayan, mahalle arasındaki müteahhitler. Birinci konutu destekliyoruz, henüz ikince el konutla ilgili bir çalışma yapmadık. Birinci el, arzın devamlı hale getirilmesini sağlıyor. Gayrimenkul finansal mimarisini oluşturduk.
Vadeleri 15 yıla çektik (Yeni Evim Projesi). Gerçek bir mortgage’in kapısını araladık. Zamanla bu dünyanın kabul ettiği, 20, 25, 30 senelere giden, bunu en iyi uygulayan İngiltere’deki gibi bir yapıya gelir. Yasamız çıkıyor. Sessiz bir devrim yaptık. Hazine olarak faizinizi bir karşılayacağız, sonra makul şartlarda geri alacağız. Mortgage’i biraz daha geliştirdik aslında. Bakanlığın sürekli desteklediği bir mimariye dönüştü. Bu arzın yönünü yoluna sokarsak ikinci elde de gerçek mortgage’a yani uzun vadeli konut kredisi dönemine girmiş olacağız.
‘EYT için paramız var’
Geçen yıldan emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili toplumsal talebin geldiğini, bunun karşısında da sayın Cumhurbaşkanı’mızın kayıtsız kalmayacağı konusunda bir öngörümüz oldu. EYT’nin maliyetinin ne kadar olduğunu hesapladık, bütçemizi ona göre ayarladık. Kasayı çok güçlü tuttuk. Bunun karşılığı tamamen var. Memur, emekli aylıklarının da ilk 6 aylık kısmını koyduk. Önemli olan EYT’nin Meclis’ten geçmesi. Geçmesi için bir zaman gerekiyor. Vatandaş net olarak bilsin, paramız hazır. Prosedürün tamamlandığı gün hesaplarına girer. Kıdem tazminatı için de 25 milyar liralık bir Kredi Garanti Fonu (KGF) rakamı çıkarttık. Piyasada bu yetersizmiş gibi bir talep oluştu. Talep artarsa karşılayacak konumdayız. Ne de bütçeye bir yük oluruz.
48 ay taksit, peşin ödeyene indirim
İzmir’de ‘İş Dünyası Buluşması’na katılan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan “borç yapılandırma paketi”nin detaylarını anlattı.
Düzenlemenin en kısa sürede Meclis’e geleceğini söyleyen Nebati, şunları söyledi:
Vergi Daireleri, Gümrük Müdürlükleri, Sosyal Güvenlik Kurumu, büyükşehir belediyeleri ve belediyeler ile il özel idareleri ve Yatırım İzleme ve Koordinasyon başkanlıklarına ödenmesi gereken kamu alacaklarını yeniden yapılandırıyoruz.
Teklifle vergi ve prim borçları başta olmak üzere zamanında ödenmemiş borçların cezalarını kaldırıyoruz.
Adli para cezaları dahil olmak üzere idari para cezalarını da yapılandırma kapsamına alıyoruz.
Teklifte, matrah artırımı ve işletme kayıtlarının düzeltilmesine imkan sağlayan düzenlemelere de yer veriyoruz. İşletmelerimiz, 2018 ila 2021 yılları için gelir, kurumlar, KDV ve gelir stopaj vergilerinde matrah ve vergi artırımı yaparak vergi incelemesi ve tarhiyata muhatap olmayacak.
Bu konuda da şunu peşinen belirteyim; arttırılan matrahların vergilerini peşin öderlerse o zaman vergi aslında da yüzde 10 indirim sağlanacaktır.
Bu teklifteki önemli bir yenilik de taksit ödeme sürelerini 4 yıla çıkarmamızdır. Böylece vatandaşlarımız yapılandırılan borçlarını 4 yıla yayılan aylık taksitler halinde 48 taksitte ödeyebilecekler.
Ödeme süresini uzun tuttuk ancak daha kısa sürede ödemek isteyenlere de ayrıca avantajlar getiriyoruz.
Yapılandırılan borçlar peşin ödenirse, zaten küçük oranlar uygulayarak hesapladığımız yurt içi ÜFE tutarının yüzde 90’ından da vazgeçiyoruz. Eğer yapılandırılan borç idari para cezası ise asıl alacaktan da yüzde 25 oranında indirim sağlıyoruz.
2 bin lirayı aşmayan icralık borçlar silinecek.
Gelir Vergisi Kanunu’nunda yer alan genç girişimci istisnasının tutarını artırıyoruz. Gelir vergisinden istisna turarını 75 bin liradan 150 bin liraya çıkarıyoruz.
Emeklilerin zam farkı 27 Ocak’ta ödenecek
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Emekli Sandığı kapsamındaki emekli, malul, vazife malulü, dul veya yetim aylığı alanların 2023 yılı Ocak dönemi zam farkları ile harp veya vazife malullerinin 2022 yılı ek ödemelerinin 27 Ocak Cuma günü ödenmeye başlanacağını duyurdu.