ŞEBNEM HOŞGÖR Ankara – Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, “Burası bakanların kendini ispat edeceği yer değil, önemli olan süreklilik ve tutarlılık. Ben reform yapmayacağım” diyerek göreve başlamış, hedeflerini “Eğitimde fırsat eşitliği, mesleki eğitimin güçlendirilmesi ve öğretmenlerin mesleki gelişimi” olarak sıralamıştı. Özer, bu hedefler doğrultusunda üç alanda sağlanan ve kendi ifadesiyle “devrim” niteliği taşıyan gelişmeleri, Türkiye’nin savunma sanayii alanında eğitim veren ve yüzde 1’lik dilimden öğrenci alan ilk liselerinden ASELSAN Mesleki Teknik Anadolu Lisesi’ni ziyaretinde, kendisine eşlik eden basın mensuplarına anlattı.
Toplantıda, 6 yaşında çocuğun evlendirilmesi ve cinsel istismarı olayı ile gündeme gelen eğitimde kayıt dışı kalmış çocuklar konusuna da değinen Özer, bugün itibarıyla çoğunluğu lise çağında kayıt dışı 280 bin öğrenci bulunduğunu ve kayıt dışı olanlarla ilgili bir takip sistemi başlattıklarını açıkladı. Özer’in aralarında Milliyet’in de bulunduğu bir grup gazeteciye yaptığı açıklamalar özetle şöyle:
En yüksek Şanlıurfa’da
BU ÇOCUKLAR NEREDE?: Kayıt dışılar ile ilgili yeni bir çalışma yapıyoruz. Aslında çalışmayı daha önceden başlatmıştık ama bu hassas döneme denk geldi. Biz, bir öğrencimizi dahi kaybetmeye razı değiliz. Geçen cuma toplantı yaptım. İl müdürlerine, rehber öğretmenlere ‘sahada olun’ talimatı verdim. 2 hafta sonra yeniden bir araya geleceğim. Kayıt dışı olma riskini de analiz ediyoruz. Sosyo-ekonomik durum, ebeveynler ayrı mı bir mi, bunlar risk kriterleri. Geçmişte eğitimi terk eden çocukların dataları da kullanılarak, yapay zekâ devrede olacak. MERNİS kayıt sistemini aktif şekilde kullanarak, çağrı merkezi kurarak, tek tek ailelere ulaşarak eğitime dahil etmeye çalışıyoruz. Şu anda kayıt dışı ilkokul, ortaokul ve lisede yaklaşık 280 bin öğrenci var. İlkokulda 11 bin, ortaöğretimde 28 bin, lisede 240 bin civarında. Lisede terk oranının en yüksek olduğu iller Şanlıurfa, Diyarbakır, Gaziantep, İstanbul ve Adana.
MESLEKİ EĞİTİMDE DEVRİM: 25 Aralık 2021’de Mesleki Eğitim Kanunu’nda önemli bir değişiklik yapıldı. O tarihte, mesleki eğitim merkezlerinin mesleki eğitimdeki payı yüzde 5.6 idi. Şu anda oran yüzde 47’ye çıktı. Çırak ve kalfa sayısı 159 binden 1 milyon 200 bine ulaştı. Meslek liseleri, bir zamanlar kimsenin gitmek istemediği ama şimdi yüzde 1’lik dilimden öğrenci alan liselere dönüştü. Sınavla öğrenci alanların doluluk oranı 2022’de yüzde 99’a yükseldi. Mesleki eğitimde yılda 3 tescil alınırken bu yıl 8 bin 300 ürünün tescili alındı ve bunların 162’si ticarileşti. 2023 hedefimiz
10 bin ürünün tescilini almak.
REKOR GELİR: 3 bin 645 meslek okulundan yaklaşık 3 bininde üretim var. Döner sermaye işletmesi olanların 2021 yılı ilk 11 aylık gelir toplamı 700 milyon TL iken yüzde 176’lık artışla 2022’de 2 milyar TL’ye ulaştı. Öğrencilere 95 milyon, öğretmenlere 207 milyon TL dağıtmışız. Mesleki eğitim okullarında 3-4 bin TL kazanç sağlayan ve ailelerini geçindiren öğrenciler var. Mesleki eğitim merkezlerinde kanun değişikliğinden önce 27 bin kadın
vardı. Şu anda 350 bin. Yani kadın istihdamıyla ilgili de önemli bir fırsat.
Çocuk işçiliği tartışması
Toplantıda, çocuk işçiliği tartışmalarına da değinen Özer, “1.2 milyon çırak kalfanın yüzde 80’i 18 yaş üzeri, bunlar ne eğitimde vardı ne istihdamda. Mesleki eğitim ile çocuk işçiliği arasında nasıl bağ kuruluyor gerçekten anlayamıyorum” dedi ve ekledi: “Mesleki eğitim merkezleri istihdam kurumu değil. Burada eğitimde olmayanı eğitime dahil ediyoruz. Dünyada da çocuk işçiliğinin azaltılmasında en önemli enstrüman mesleki eğitim. Almanya, Avusturya 10 yaşında mesleki eğitime başlıyor. Biz 14-15. Mesleki eğitimle özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da eğitimde kalma oranlarının yükseldiğini görüyoruz. Bundan da bazılarının mesleki eğitim ile çocuk işçiliği arasında neden bağlantı kurdukları anlaşılıyor.”
‘Fransa 13 milyar euro harcadı’
OECD Eğitim Bakanları Zirvesi’nde Fransız Bakan’ın “Macron’un mesleki eğitimle ilgili en büyük projesi, ilk 5 yılda 300 bin olan çırak sayısını 1 milyona çıkarmaktı. Ancak 5 yıl sonra 800 bine çıkarmıştır” dediğini kaydeden Özer, şunları söyledi: “Harcanan miktar 13 milyar euro. Biz, 159 binden aldığımız çırak-kalfa sayısını bir yıl dolmadan 1.2 milyona ulaştırdık.”
Aynı okulda eğitim gören üçüzler Tarık, Büşra ve Hafsa Eskiyurt, Bakan Özer’e sunum yaptı. Eskiyurt kardeşler Teknofest’te, “Su Portalı” projesiyle finale katılmışlardı.