Yunus Ülger
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı sebebiyle daima yükselen akaryakıt fiyatlarının yükünü hafifletmek için Alman hükümetinin üç aylık müddetle vergi indirimi, halkın yükünü azaltmadı, şirketlerin kasalarını daha çok doldurdu.
1 hazirandan ağustos sonuna kadar geçerli akaryakıt (39 cent) ve motorinde (14 cent) vergi indirimiyle, başlangıçta yalnızca birkaç gün fiyatlar düştü, sonra fiyatlar yine yükselmeye başladı. Şu anda fiyatlar (litre başına 2 euro civarında) vergi indirimi öncesiyle birebir seviyede bulunuyor.
Vergi indiriminin akaryakıt şirketlerine yarayacağını söyleyip, uygulamayı eleştiren uzmanlar, Federal Hükümetten uygulamadan geri dönülmesini istiyor. Buna yanaşmayan hükümet, kartel yasasını sertleştirip akaryakıt şirketlerinin fazla karlarından hisse almayı, gerekirse bunları parçalamayı hedefliyor.
KAZANÇLARINI CEPLERİNE ATIYORLAR
Yeşiller Partili Federal İktisat Bakanı Robert Hacbek, Federal Kartel Dairesi’nin yetkilerini artıracak yasa değişikliğinin, şu anda fiyatları düşürmeye yetişmeyeceğini, bunun geleceğe yönelik bir plan olduğunu söyledi.
Akaryakıt devlerini, vergi indirimini ceplerine atmakla suçlayan Habeck, gerekirse akaryakıt devlerini parçalamayı amaçlıyor. Habeck, geçerli yasaya nazaran akaryakıt şirketlerinin fazla karlarından hisse almanın mümkün olduğu, lakin bir kartel oluşturduklarını kanıtlamak gerektiğini söyledi. Bakan, yasa değişikliği ile ispat şartını kaldırmayı planlıyor.
Vergi indiriminin mimarı Hür Demokrat Partili (FDP) Federal Maliye Bakanı Christian Lindner, vergi indirimini savunarak, “Vergi indirimi olmasa fiyatlar daha yüksek olurdu” görüşünü savundu. Uygulamadan dönmenin kelam konusu olmadığını, ayrıyeten bunun yasal olarak sıkıntı olduğunu bildiren Lindner, vergi indiriminin ileriki haftalarda fiyatları düşüreceğini umuyor.
ŞİRKET YÖNETİCİLERİ BAKANLIĞA ÇAĞRILSIN
Ana muhalefet partisi Hıristiyan Birlik Partisi (CDU), Federal İktisat Bakanı Habeck’ten akaryakıt şirketlerinin yöneticilerini bakanlığa çağırmasını talep etti. CDU tarafından yapılan açıklamada, vergi indiriminin halkın değil, şirketlerinin faydasına olduğu belirtilerek, bunun kabul edilemez bir durum olduğu vurgulandı.
Sol Parti Federal Meclis Kümesi Lideri Dietmar Bartsch, hükümet vergi indirimi uygulamasının büyük bir başarısızlık olduğunu savunarak, Federal Hükümetten akaryakıt fiyatlarına müdahale etmesini istedi. Toplumsal Demokrat Parti (SPD) Lideri Saskia Esken ise, 3 milyar euro fiyatında vergi indiriminin akaryakıt şirketlerinin kasasına gittiğini söyledi. Esken, akaryakıt tasarrufu için sürat hududu getirilmesini, ayrıyeten pazar günleri taşıt yasağı istedi.
HAM PETROL FİYATLARI YÜKSELİYOR
Enerji İktisadı Birliği Lideri Andrian Willig, akaryakıt şirketlerine yönelik tenkitleri haksız bulduklarını söyledi. Halkın reaksiyonunu anlayışla karşıladıklarını belirten Willig, fiyat artışlarına sebep olarak ham petrol fiyatlarında artışı gösterdi. Federal Hükümetin, kartel yasasını sertleşme planını da eleştiren Willig, kartel ispatı olmadan şirket parçalamanın kabul edilemez olduğunu savundu.
GÖRÜNEN KÖY KILAVUZ İSTEMEZ
Vergi indirimi planının şirketlere yarayacağını savunan uzmanlar, haklı çıktıklarını belirterek, “Görünen köy kılavuz istemez” içerikli yorumlar yaptılar. Kuzey Vestfalya Kamu Yayın Kurumu (WDR) tarafından yapılan yorumda, “vergi indirimi çok saçma” olarak nitelendi.
Pazara birkaç firmanın hakim olduğu hatırlatılarak, “Buna karşı siyasetin yapacağı bir şey yok. Aral, Shell, Total ve başkalarının yeterli niyetine güvenip vergi indirmek, çok safça bir düşünceydi” değerlendirmesi yapıldı.
BÜYÜK BİR FİYASKO
Haber mecmuası der Spiegel tarafından yapılan yorumda ise, vergi indiriminin başarısız olması, SPD, Yeşiller ve FDP’den oluşan federal hükümetin büyük bir fiyaskosu olarak nitelendi.
Önerinin FDP’den geldiği, SPD’nin çabucak kabul ettiği, Yeşiller’in de pek istemeyerek “evet” dediği hatırlatıldı. Yorumda, akaryakıt istasyonlarında fiyat artışının ham petrol fiyatından daha çok arttığı bildirilerek, bunun rafinerilerde kapasite yetersizliğinden kaynaklandığı belirtildi. Dergiye nazaran buna karşı kısa vadede bir tahlil görülmüyor.