Pandemide virüs kapma dehşetiyle prostat denetimlerinin de aksadığını belirten Op. Dr. Gürtuğ, “Aslında erkeklerin birden fazla üroloğa gitmeye çekiniyor. Bu yüzden pandemi mazeret oldu. Meğer 15 dakikalık muayene (PSA testi dahil) hastalığın erken teşhisini sağlar” dedi.
Prostat kanseri erkeklerde en sık görülen kanser çeşitlerinden biri… Araştırmalar, erkeklerin yüzde 14’ünün ömürleri boyunca prostat kanserine yakalanabileceğini gösteriyor. Bu da yaklaşık her 7 erkekten birinin prostat kanserine yakalanma ihtimali olduğunu ortaya koyuyor. Üroloji Uzmanı Op. Dr. Adil Gürtuğ, birinci devirlerde belirti vermeyen ve sinsice ilerleyen hastalıkla ilgili bilinmesi gerekenleri şöyle anlattı…
Op. Dr. Adil Gürtuğ
Babadan oğula kalıtım yoluyla geçebilir
Prostat kanserinin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, başka kanser çeşitlerinde olduğu üzere olumsuz etraf şartları, aile bireylerinde prostat kanseri varlığı, hormonal tesirler, beslenme şekli ve genetik yatkınlık üzere faktörler hastalığın oluşmasında rol alabilir. Burada en kıymetli risk faktörü olarak kişinin yaşı ve ailede prostat kanseri varlığı karşımıza çıkmaktadır. Sağlıklı bir erkekte prostat hastalığı için 50 yaş ve sonrası tetkik yapılması gerekirken, ailesinde prostat kanseri kıssası olanlarda bu araştırmaların 40 yaştan itibaren yapılması gerekir. Bu ortada prostat kanserlerinin tamamına baktığımızda yüzde 10 oranında babadan oğula kalıtım yoluyla geçtiği düşünülmekte olup, bu hiç de azımsanmayacak bir oranı temsil etmektedir.
Düzenli denetim neden değerli?
Prostat kanserinin erken teşhisinde rektal (parmakla) muayene ve PSA testi en değerli yol göstericidir. Parmakla muayene bize kanser konusunda değerli ipuçları verir. PSA testi de hastalığın erken teşhisini sağlayıp, hastalığa bağlı vefatlar azaltır. Hasebiyle 15 dakikalık muayene hayat kurtarır. Hastalığın durumuna nazaran de etkin izlem, ameliyat, gerekirse radyoterapi, krioterapi ya da kemoterapi üzere tedavi yollarına başvurulabilir.
Hastalık yayılım olunca belirti veriyor
Genelde hastaların idrar yapma alışkanlıklarının değişmesi üzerine üroloji uzmanına müracaatları sonucunda yapılan fizik muayene ve tetkiklerle hastalığın tanısı konulur. Lokalize dediğimiz prostat bezinin şimdi içerisinde olan tümörler genelde rastgele bir belirti vermeden gelişir. Şayet prostat bezindeki tümör öbür organlara yayılım yapmışsa bariz şikayetler görülür. Bilhassa kemiklere yayılım olduğunda bel ve sırt ağrısı yakınmaları ortaya çıkar. Kemik tutulumu yaygın olduğunda ise, kan üretimi bozulacağından kan kıymetlerinde düşme, güç kaybı ve halsizlik belirtileri meydana gelir. Prostata komşu lenf bezlerine yayılım olduğunda ise, büyüyen lenf bezlerinin idrar kanallarına yaptığı baskıyla böbreklerde şişme ve hasebiyle çalışmalarında bozulma oluşur. Bu lokal belirtilerin ileri evresinde ise, idrar akımı engellenebilir.
İşte korunma yolları
İçerdikleri unsurların özellikleri nedeni ile birtakım yiyecekler (domates, soya fasulyesi, mantar, brokoli, Brüksel lahanası gibi), vitaminler (D ve E vitamini), balık yağı, minareller (selenyum) ve yeşil çay prostat kanseri riskini azaltır. Sistemli spor yapmak da beden testosteron ve PSA düzeyini düşürür. Yağ oranı yüksek olan ve kırmızı etten güçlü beslenme şekli olan şahısların prostat kanserine yakalanma riski artar. Yapılan çalışmalarda kolesterol düzeyleri yüksek olanlarda prostat kanseri görülme riskinin arttığı tespit edilmiştir. Makus kolesterol LDL, testosteron düzeylerinin yükselmesine neden olarak, prostat kanserinin daha saldırgan ve süratli seyretmesine yol açar. Şişman ve sigara kullanan erkeklerde risk yüksektir.